07/11/2018
Το Τμήμα Χημείας της NKUA – εκπροσωπούμενο από την Πρόεδρο του Τμήματος, Καθ. Χριστιάνα Μητσοπούλου και τον Διευθυντή του Εργαστηρίου Βιομηχανικής Χημείας, καθηγητή Ερμόλαο Ιατρού, τίμησε τον Καθηγητή Νικόλαο Χατζηχρηστίδη – επί πολλά έτη Πρόεδρο του Τμήματος και Διευθυντή του Εργαστηρίου της Βιομηχανικής Χημείας αλλά και θεμελιωτή της Χημείας Πολυμερών με το βραβείο:
‘Chair‘s Award of Excellence’
για τη σημαντική συμβολή του στην έρευνα, την καθοδήγηση νέων επιστημόνων, τη διδασκαλία και τη διοίκηση στη Χημεία στην Ελλάδα.
Μετά από αυτό, ο καθηγητής Ν. Χατζηχρηστίδης άνοιξε το διεθνές συνέδριο “Athens Conference on Advances in Chemistry“ (Oct 30 to Nov 2) που διοργανώθηκε από το Τμήμα Χημείας του ΕΚΠΑ για την 100η επέτειο του Τμήματος με διάλεξη 45 λεπτών με τίτλο:
“Polyhomologation: A Powerful Tool Towards Well-Defined Polyethylene-Based Polymeric Materials.”
23/08/2018
Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά η Ελλάδα διακρίθηκε στην Διεθνή Ολυμπιάδα Χημείας (IChO) (50icho.eu). Φέτος στην επετειακή 50η διοργάνωση, που έλαβε χώρα από 19 έως 30 Ιουλίου στην Τσεχία και την Σλοβακία, η Ελληνική αποστολή κατάφερε και κατέκτησε τρία (3) χάλκινα μετάλλια. Την Ολυμπιακή ομάδα απετέλεσαν οι μαθητές: Εμμανουήλ Κοκκίνης – Χάλκινο μετάλλιο (Γ Λυκείου-ΓΕΛ Α. Νικολάου –Κρήτη), Κων. Ντούνης (Γ Λυκείου-ΓΕΛ Κορωπίου), Αλέξανδρος Τερζόπουλος – Χάλκινο μετάλλιο (Γ Λυκείου-2ο ΓΕΛ Ωραιοκάστρου, για 2η συνεχόμενη χρονιά) και ΑΘανάσιος Φωκαίδης-Ψύλλας – Χάλκινο μετάλλιο (Β Λυκείου-ΓΕΛ Ευαγγελικής Σχολής Ν. Σμύρνης). Την αποστολή πλαισίωσαν ως επικεφαλής μέντορας ο Ν. Ψαρουδάκης (Επ. Καθηγητής, Τμ. Χημείας ΕΚΠΑ) και ως μέντορας ο Α. Χρονάκης (1ο ΕΠΑΛ Πετρούπολης). Η διαδικασία επιλογής των μαθητών της Ολυμπιακής Ομάδας ήταν ένα «ταξίδι» που άρχισε με τον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Χημείας, που διοργανώνει κάθε χρόνο η Ένωση Ελλήνων Χημικών. Δώδεκα από τους 4875 μαθητές, που έλαβαν μέρος στον διαγωνισμό εκπαιδεύτηκαν εντατικά για 6 ημέρες. Η εκπαίδευση ήταν τόσο θεωρητική όσο και εργαστηριακή.
Μετά την διενέργεια εξετάσεων επιλέχθηκαν οι 4 καλύτεροι, που αποτέλεσαν την Ολυμπιακή Ομάδα. Η εκπαίδευση συνεχίστηκε στον ίδιο εντατικό ρυθμό για 2 ακόμη εβδομάδες. Η όλη διαδικασία της εκπαίδευσης έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις του Τμ. Χημείας του ΕΚΠΑ, κυρίως στα Εργαστήρια της Ανόργανης και Οργανικής Χημείας, από μέλη του Τμήματος Χημείας, με στόχο την κάλυψη της ανεπαρκούς χημική εκπαίδευσης που λαμβάνουν οι μαθητές στα σχολεία της χώρας μας. Η συμβολή του Τμήματος Χημείας του ΕΚΠΑ, στην ιδιαίτερα σημαντική αυτή διάκριση, ήταν καθοριστική αν αναλογιστούμε ότι έλαβαν μέρος 300 μαθητές/τριες από 76 χώρες και η ύλη που εξετάστηκαν ήταν πανεπιστημιακού επιπέδου.
Καθ. Χριστιάνα Μητσοπούλου
Πρόεδρος του Τμήματος Χημείας
20/07/2018
Έλληνες ερευνητές, από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών “Αλέξανδρος Φλέμιγκ”, την εταιρεία χημειοπληροφορικής NovaMechanics Ltd και άλλα συνεργαζόμενα ινστιτούτα ανακάλυψαν δύο χημικές ενώσεις (μικρά μόρια) που έχουν διπλή δράση αναστολής των TNF και RANKL, δύο πρωτεϊνών που είναι κύριοι στόχοι για τη θεραπεία χρόνιων φλεγμονωδών ασθενειών. Οι ερευνητές επέλεξαν τα δύο αυτά μόρια, αναπτύσσοντας μια νέα προσέγγιση εικονικού βιολογικού ελέγχου των φαρμάκων, ο οποίος μπορεί να επιταχύνει την ανακάλυψη και την ανάπτυξη νέων θεραπειών.
Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση PLOS Computational Biology (Melagraki G, Ntougkos E, Rinotas V, Papaneophytou C, Leonis G, Mavromoustakos T, Kontopidis G, Douni E, Afantitis A, Kollias G.
“Cheminformatics-aided discovery of small-molecule Protein-Protein Interaction (PPI) dual inhibitors of Tumor Necrosis Factor (TNF) and Receptor Activator of NF-κB Ligand (RANKL)”. PLoS Comput Biol. 2017 Apr 20; 13(4):e1005372. doi: 10.1371/journal.pcbi.1005372) και η δημοσίευση έλαβε ευρεία δημοσιότητα σε διεθνή επιστημονικά μέσα ενημέρωσης, όπως στο Eureka Alert, στο Rheumatoid arthritis news και στο Multiple sclerosis news.
Με επιπλέον έρευνα, τα προτεινόμενα μόρια T23 και T8 είναι δυνατόν να βελτιστοποιηθούν περαιτέρω για να αναπτυχθούν βελτιωμένες θεραπείες για μια σειρά φλεγμονωδών, αυτοάνοσων και οστικών παθήσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέθοδος εικονικής σάρωσης φαρμάκων που προτείνεται θα μπορούσε να επιτρέψει την ανακάλυψη και άλλων αναστολέων του TNF και θα μπορούσε να τροποποιηθεί για την αναζήτηση νέων πιθανών θεραπειών και σε άλλες ασθένειες.
Πληροφορίες γι’ αυτή τη ερευνητική δραστηριότητα υπάρχει και στο διαδικτυακό χώρο http://www.ekt.gr/el/news/21027
28/06/2018
Εργαστήριο Χημείας Τροφίμων, Τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, 15784 Αθήνα
Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 26 Ιουνίου, στην Αθήνα, ο Εθνικός Διαγωνισμός Οικολογικών – Καινοτόμων Προϊόντων Διατροφής ECOTROPHELIA 2018. Νικητές του Διαγωνισμού, που διοργανώνει τα τελευταία 8 χρόνια ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων, αναδείχτηκαν και πάλι η δημιουργική νέα γενιά και η καινοτομία! Οι συμμετέχουσες ομάδες εντυπωσίασαν την Εθνική Επιτροπή με τα ξεχωριστά προϊόντα που παρουσίασαν, τα οποία χαρακτηρίζονταν από ποιότητα, ιδιαίτερα διατροφικά χαρακτηριστικά και σεβασμό προς το περιβάλλον. Σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο στην Αίγλη Ζαππείου, 8 ομάδες φοιτητών από 9 Πανεπιστήμια της χώρας συναγωνίστηκαν με πάθος, παρουσιάζοντας τα προϊόντα που ανέπτυξαν και κέρδισαν τις εντυπώσεις για την πρωτοτυπία και τον καινοτόμο χαρακτήρα τους, τόσο με τη γεύση όσο και με τις συσκευασίες τους. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους διάφοροι εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής κοινότητας και του επιχειρηματικού κόσμου, αλλά και πλήθος φοιτητών.
Το 3ο βραβείο απέσπασε το εργαστήριο Χημείας Τροφίμων του ΕΚΠΑ / ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ για το προϊόν “Herbaqua”, νερό προστιθέμενης αξίας με την προσθήκη υδατικών εκχυλισμάτων βοτάνων.
Η νικήτρια ομάδα φοιτητών του ΕΚΠΑ / ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ αποτελείται (με αλφαβητική σειρά) από τους:
Η ομάδα του Τμήματος Χημείας παρουσίασε το καινοτόμο προϊόν με την ονομασία “Herbaqua”.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΪΟΝ
Το προϊόν «Ηerbaqua» είναι ένα νερό προστιθέμενης αξίας με εκχυλίσματα καλλιεργίσιμων αρωματικών φυτών απο Έλληνες παραγωγούς. Η καινοτομία του στηρίζεται σε επιλεγμένους συνδυασμούς βοτάνων όπου παρέχουν ευεργετική δράση στον καταναλωτή. Η πλούσια αντιοξειδωτική δράση και η υψηλή βιοδιαθεσιμότητα των χαμομήλι, ρίγανη, μελλισόχορτο και δίκταμο, φλισκούνι, μαντζουράνα είναι αποδεδειγμένα μέσα από πληθώρα επιστημονικών μελετών. Το Ηerbaqua διατίθεται σε συσκευασία των 330ml φιλική προς το περιβάλλον, προσφέροντας μια νέα δροσιστική εμπειρία αλλά και ωφέλιμη στην υγεία του καταναλωτή. Το προίόν ενισχύει την πρωτογενή παραγωγή και συγκεκριμένα τους Έλληνες καλλιεργητές αρωματικών φυτών.
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΣΕΒΤ: http://www.sevt.gr/gr/news-details/HMuFvw/ecotrophelia-2018
27/06/2018
Ο Χριστόφορος Πολυδώρου, ΕΔΙΠ του Τμήματος Χημείας, επέστρεψε από το Κάλιαρι της Σαρδηνίας όπου συμμετείχε με την Εθνική αποστολή στους 10ους Πανευρωπαϊκούς Αγώνες Αιμοκαθαιρομένων και Μεταμοσχευμένων Αθλητών. Στους αγώνες αυτούς κατέκτησε την 6η θέση στα αθλήματα στίβου 100μ. και 400μ.
Οι Πανευρωπαϊκοί Αγώνες Αιμοκαθαιρομένων και Μεταμοσχευμένων Αθλητών, γίνονται υπό την αιγίδα της Πανευρωπαϊκής Αθλητικής Ομοσπονδίας Αιμοκαθαιρομένων και Μεταμοσχευμένων (ETDSF) η οποία είναι αναγνωρισμένη από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (I.O.C.). Οι φετινοί αγώνες πραγματοποιήθηκαν στην πρωτεύουσα της Σαρδηνίας (Ιταλία) το Κάλιαρι, το διάστημα από 17 έως 24 Ιουνίου 2018. Για πρώτη φορά η Εθνική αποστολή, αποτελούμενη από 18 αθλητές, συμμετείχε στους Πανευρωπαϊκούς Αγώνες υπό την νεοϊδρυθείσα Αθλητική Ομοσπονδία Νεφροπαθών & Μεταμοσχευμένων (Α.Ο.Ν.Μ.).
Στους αγώνες αυτούς συμμετείχαν συνολικά 25 χώρες με 337 αθλητές (αιμοκαθαιρόμενους και μεταμοσχευμένους) οι οποίοι, παρά τα προβλήματα της υγείας τους, έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό και απέδειξαν τη δύναμη ψυχής που κρύβουν μέσα τους.
Tα αθλήματα στα οποία αγωνίστηκαν οι συμμετέχοντες αθλητές ήταν τα αγωνίσματα: στίβου, κολύμβησης, ποδηλασίας, επιτραπέζιας αντισφαίρισης, τένις, μίνι μαραθωνίου, τοξοβολίας, μπόουλινγκ, γκολφ, badminton και petanque.
Οι 18 αθλητές της Εθνικής αποστολής συμμετείχαν στα αθλήματα του στίβου, της κολύμβησης, της ποδηλασίας, της επιτραπέζιας αντισφαίρισης και του μπόουλινγκ. Ο απολογισμός των αγώνων είναι 22 μετάλλια από τα οποία 10 χρυσά, 4 αργυρά και 8 χάλκινα.
Εκτός όμως από το αγωνιστικό μέρος, το πιο σημαντικό μήνυμα συμμετοχής στους Πανευρωπαϊκούς Αγώνες Αιμοκαθαιρομένων και Μεταμοσχευμένων όπως και στους Παγκόσμιους Αγώνες Μεταμοσχευμένων (WTGF) είναι ο αγώνας για καλύτερη ζωή των νεφροπαθών μέσω της άθλησης και η διάδοση της ιδέας της δωρεάς οργάνων ως ύψιστη πράξη αγάπης προς τον συνάνθρωπο.
05/06/2018
Η ερευνητική εργασία του Αποστόλου Καλέμου, επικούρου καθηγητού του εργαστηρίου Φυσικοχημείας, φέρουσα τίτλον The nature of the chemical bond in Be2+, Be2, Be2−, and Be3 δημοσιευθείσα στο The Journal of Chemical Physics 145, 214302 (2016) (https://doi.org/10.1063/1.4967819) επελέγη ως μία εκ των τριών πιο δημοφιλών εργασιών στην κατηγορία Atoms, Molecules, and Clusters του εν λόγω περιοδικού (https://aip-info.org/t/1XPS-5NRAM-7BCAPVTLAC/cr.aspx).
Η ανακοίνωσις του περιοδικού έχει ως ακολούθως Highly Cited Research from The Journal of Chemical Physics. The articles featured below are some of the most influential articles from the last two years in JCP. They have been made free to download and share for a limited time.
Η χημεία είναι ένα παιχνίδι όπως το παζλ με δομικά στοιχεία τα άτομα του περιοδικού πίνακος. Εν αντιθέσει όμως με το παζλ οι δομικοί λίθοι της χημείας μπορούν να συνθέσουν μία απειρία ενώσεων, στο παζλ όμως έχουμε μία και μόνον μία δομή. Αυτό οφείλεται στο ότι τα άτομα δεν είναι άκαμπτες οντότητες δίχως εσωτερική δομή αλλά κβαντικές οντότητες με μία απειρία διεγερμένων καταστάσεων. Σε αυτές ακριβώς τις κβαντικές καταστάσεις οφείλεται ο πλούτος και η πολυπλοκότητα της χημείας. Όλη η οργανική χημεία οφείλεται στην 5S(2s12p3) ατομική κατάσταση του ατόμου του άνθρακος (όρα π.χ. το άρθρο του W. Heitler στο International Journal of Quantum Chemistry, https://doi.org/10.1002/qua.560010104).
Στην περίπτωση του Be(1s22s2) μπορεί κάποιος να αναρωτηθή πως είναι δυνατόν ένα άτομο με δομή ευγενούς αερίου να είναι μέταλλο με σημείον τήξεως ~1300 °C; Πως εν τέλει σχηματίζεται το διατομικό μόριο Be2 το οποίον ενώ έχει μελετηθεί εκτενώς εν τούτοις δεν είναι γνωστός ο λόγος για τον οποίον τα δύο άτομα σχηματίζουν μία ενεργειακά σταθερή δομή; Στην εν λόγω εργασία δείξαμε ότι τόσο στο διατομικό Be2 όσο και στο τριατομικό Be3 τα άτομα του Be ενώνονται μεταξύ των διότι έχουν διεγερθεί στην 3P(2s12p1) ατομική κατάσταση και μπορούν να σχηματίσουν χημικούς δεσμούς. Σχηματικώς μπορούμε να τους παραστήσουμε ως εξής
Στο διατομικό μόριο υπάρχουν δύο σίγμα δεσμοί ενώ στο τριατομικό απλοί σίγμα δεσμοί μεταξύ των διεγερμένων ατόμων Be. Επί πλέον η ύπαρξις του ανιόντος Be2– οφείλεται ακριβώς σε αυτήν την διεγερμένη 3P(2s12p1) κατάσταση του ατόμου. Ειδεμή δεν μπορεί να εξηγηθεί πως ένα άτομο, Be(1s22s2), με δομή ευγενούς αερίου ενώνεται με το ανύπαρκτον ανιόν του!
01/06/2018
Τον Δεκέμβριο του 2016 η Επ. Καθηγήτρια Βιοανόργανης Χημείας του Τμήματος Χημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελένη Κ. Ευθυμιάδου και επιστημονική συνεργάτης του Ινστιτούτου Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, τιμήθηκε με τα «Ελληνικά Βραβεία 2016 L’Oréal-UNESCO για τις Γυναίκες στην Επιστήμη» για το σημαντικό ερευνητικό της έργο, για τη συνεισφορά και την αφοσίωσή τους στην Επιστήμη στο πεδίο “Στοχευμένα συστήματα μεταφοράς φαρμάκων για την καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού και του προστάτη” ως μία από τις τρεις νέες διακεκριμένες Ερευνήτριες. Η απονομή πραγματοποιήθηκε σε μια μεγάλη τελετή, την Πέμπτη, 1 Δεκεμβρίου 2016, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
14/05/2018
Η ερευνητική εργασία των Έρρικα Βουτυρίτσα, Αλέξη Θεοδώρου, Μαρούλας Κόκοτου και Χριστόφορου Κόκοτου με τίτλο: «Organocatalytic oxidation of substituted anilines to azoxybenzenes and nitro compounds: mechanistic studies excluding the involvement of a dioxirane intermediate» που εκπονήθηκε στο Εργαστήριο Οργανικής Χημείας του Τμήματος Χημείας του ΕΚΠΑ και δημοσιεύθηκε στο Green Chemistry, 2017, 19, 1291 (Impact factor 9.13) επιλέχθηκε ως Green Chemistry Hot Article για το 2017 με ελεύθερη πρόσβαση έως το τέλος του Φεβρουαρίου 2018.
Το 2013, η ομάδα του Επίκουρου Καθηγητή Χριστόφορου Κόκοτου εισήγαγε στη βιβλιογραφία ένα καινοτόμο και φιλικό προς το περιβάλλον Oργανοκαταλυτικό πρωτόκολλο οξείδωσης που χρησιμοποιεί τη 2,2,2-τριφθοροακετοφαινόνη ως ενεργοποιητή του Η2Ο2 καταλύοντας την οξείδωση σιλανίων σε σιλανόλες. Η μεθοδολογία επεκτάθηκε και χρησιμοποιήθηκε και σε άλλους χρήσιμους οργανικούς μετασχηματισμούς, όπως οξείδωση τριτοταγών αμινών σε Ν-οξείδια, σουλφιδίων σε σουλφοξείδια και σουλφόνες, καθώς και αλκενιών σε εποξείδια. Η τελευταία εργασία αναδείχθηκε από την American Chemical Society ως Editor’s Choice και βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 2016 με το βραβείο Χίλδεγαρδ Ζέρβα για τη συμβολή της στην Οργανική Χημεία. Η αρχική μελέτη του μηχανισμού της οξείδωσης επέτρεψε την πραγματοποίηση οργανικών αντιδράσεων «εντός μίας φιάλης» για τη σύνθεση πλειάδας οργανικών ενώσεων, όπως, α-υδρόξυ κετόνες, ισοξαζόλια, τετραϋδροφουράνια, πυρρολιδίνες, ινδολίνες, διϋδροβενζοφουράνια και πολυ-αλκοόλες.
Ο μέχρι σήμερα αποδεκτός μηχανισμός οξείδωσης με τη χρήση ενεργοποιημένων κετονών περιλάμβανε τον σχηματισμό ενός ενδιάμεσου διοξιρανίου. Σε όλες όμως τις μελέτες με το νέο οξειδωτικό πρωτόκολλο προέκυπταν δεδομένα που δεν συμφωνούσαν με τον συγκεκριμένο αποδεκτό μηχανισμό δράσης. Η οξείδωση υποκατεστημένων ανιλινών μέσω διοξιρανίων οδηγεί σε νιτροενώσεις (σύμφωνα με τη βιβλιογραφία), ενώ η χρήση του νέου οργανοκαταλυτικού οξειδωτικού πρωτοκόλλου οδηγεί σε αζωξυ-ενώσεις. Στα αξιοσημείωτα της εργασίας, καταγράφεται μια ενδελεχής μελέτη του μηχανισμού της αντίδρασης με φασματομετρία μάζας υψηλής διακριτικής ικανότητας (HRMS) που με τη χρήση σειράς δευτεριωμένων προτύπων-αντιδραστηρίων οδήγησε στη διευκρίνηση ενδιαμέσων μορίων-κλειδιών του μηχανισμού της αντίδρασης και ανέδειξε τους λόγους που διαφοροποιείται από τον μέχρι σήμερα προτεινόμενο μηχανισμό.
Τα προϊόντα οξείδωσης των ανιλινών έχουν μεγάλη σημασία για τη Χημική Βιομηχανία. Οι νιτροενώσεις χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες για τη σύνθεση εκρηκτικών, αρωμάτων, φαρμάκων και πλαστικών, ενώ οι αζωξυ-ενώσεις αποτελούν κύρια συστατικά πολυμερών, βαφών και υγρών κρυστάλλων. Οι παραδοσιακές μέθοδοι σύνθεσης τους από την ανιλίνη είτε είναι υψηλού κόστους, είτε κάνουν χρήση αρκετά δραστικών συνθηκών που τις καθιστούν απαγορευτικές για ευαίσθητες λειτουργικές ομάδες, είτε παράγουν πολλά απόβλητα. Με τη μεθοδολογία που αναπτύχθηκε από το Εργαστήριο μας, τόσο νιτροενώσεις, όσο και αζωξυ-ενώσεις μπορούν να συντεθούν από υποκατεστημένες ανιλίνες εκλεκτικά και πολύ γρήγορα, με αρκετά χαμηλό κόστος και με μόνο παραπροϊόν το νερό.
Link άρθρου: http://pubs.rsc.org/en/content/articlelanding/2017/gc/c6gc03174a#!divAbstract
14/05/2018
Την ανάπτυξη μιας καινοτόμου κατηγορίας αναστολέων του ενζύμου αυτοταξίνη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της ιδιοπαθούς πνευμονικής ίνωσης (IPF) ανακοίνωσε η ομάδα του Καθηγητού Γιώργου Κόκοτου (Εργαστήριο Οργανικής Χημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ερευνών που μόλις δημοσιεύθηκαν στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Journal of Medicinal Chemistry (2018, 61 (8), 3697–3711), ένας τέτοιος αναστολέας έδωσε πολύ υποσχόμενα αποτελέσματα σε μοντέλο πνευμονικής ίνωσης πειραματοζώων, αντιμετωπίζοντας τη φλεγμονή και επαναφέροντας διάφορους δείκτες, όπως για παράδειγμα τη συγκέντρωση του κολλαγόνου στον πνεύμονα, σε φυσιολογικά επίπεδα. Η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση, με μέση επιβίωση από την διάγνωση 2-5 χρόνια, αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για την ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων, καθόσον για τη νόσο αυτή δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα αποτελεσματική φαρμακευτική αντιμετώπιση. Τα σημαντικά ευρήματα της ομάδας του Εργαστηρίου Οργανικής Χημείας στηρίζονται στον σχεδιασμό και στη σύνθεση καινοτόμων μικρών οργανικών μορίων που στοχεύουν στην αναστολή ενός ενζύμου που εμπλέκεται στην παραγωγή ενός βιοδραστικού λιπιδίου.
Τα ένζυμα που σχετίζονται με τον μεταβολισμό των λιπιδίων και οι υποδοχείς που αλληλεπιδρούν με τα βιοδραστικά λιπίδια αποτελούν έναν επιστημονικό τομέα που έχει ελάχιστα διερευνηθεί μέχρι σήμερα για την ανακάλυψη καινοτόμων φαρμάκων, με αποτέλεσμα τα λιπίδια να αποτελούν εξαιρετικά ελκυστικούς στόχους για τον σχεδιασμό και τη σύνθεση καινοτόμων μικρών μορίων που εμφανίζουν νέους μηχανισμούς φαρμακολογικής δράσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ερευνητικά αποτελέσματα που προαναφέρθηκαν έχουν κατοχυρωθεί με διεθνές δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που κατέχει το Πανεπιστήμιο Αθηνών και σε αυτή τη φάση διερευνώνται οι δυνατότητες εμπορικής εκμετάλλευσης της εφεύρεσης. Η αξία της παγκόσμιας αγοράς για την ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση, που το 2016 ανήλθε σε 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια, εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει τα 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2023. Οι καινοτόμοι αναστολείς της αυτοταξίνης ανοίγουν νέους δρόμους για τη ανακάλυψη και την ανάπτυξη φαρμάκων που θα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.
13/05/2018
Τον Δεκέμβριο του 2014, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Δημήτριος Γεωργιάδης τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών (Aκαδημία των Eπιστημών, των Γραμμάτων και των Kαλών Tεχνών) με το βραβείο «Αχιλλέως και Αικατερίνης Διονυσοπούλου» για την καλύτερη πρωτότυπη εργασία Ελλήνων ερευνητών για το 2014, στο πεδίο της έρευνας για την καταπολέμηση του καρκίνου.
Η συγκεκριμένη εργασία, η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον επίσης βραβευθέντα Δρ. Ευστράτιο Στρατίκο (Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. «Δημόκριτος»), δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό υψηλού συντελεστή απήχησης Proceedings of the National Academy of Sciences, U.S.A., και περιγράφει τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη εξαιρετικά ισχυρών αναστολέων των αμινοπεπτιδασών του ενδοπλασματικού δικτύου και τη χρήση αυτών στην ανακάλυψη μιας νέας θεραπευτικής οδού για την αντιμετώπιση του καρκίνου. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εργασία, διαβάστε εδώ (EN) and εδώ (GR).
13/05/2018
Η ερευνητική εργασία με τίτλο «Two-dimensional frameworks built from Single-Molecule Magnets» που εκπονήθηκε στο Εργαστήριο Ανόργανης Χημείας του Τμήματος Χημείας του ΕΚΠΑ από την ερευνητική ομάδα του Αναπληρωτή Καθηγητή Ιωάννη Παπαευσταθίου και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό CrystEngComm επιλέχθηκε ως Hot Article και σχολιάσθηκε στο ιστολόγιο του περιοδικού Dalton Transactions. Παράλληλα, η ερευνητική εργασία αποτέλεσε ένα από τα δέκα πιο δημοφιλή άρθρα του περιοδικού CrystEngComm τον Ιανουάριο του 2012.
Όπως σχολιάζει ο κειμενογράφος του Dalton Transactions Blog, οι μαγνήτες μοναδικού μορίου ή μονομοριακοί μαγνήτες (single-molecule magnets, SMMs) είναι πλειάδες των μετάλλων μετάπτωσης που παρουσιάζουν υπερμαγνητική συμπεριφορά κάτω από μια θερμοκρασία. Το πλεονέκτημα των SMMs έναντι άλλων παραδοσιακών μαγνητών έγκειται στο γεγονός ότι οι SMMs μπορούν να διαλυθούν σε οργανικούς διαλύτες ενώ παράλληλα είναι κρυσταλλικά στερεά με ομοιόμορφο μέγεθος. Δύναται, επίσης, να τροποποιηθούν οι μαγνητικές τους ιδιότητες μεταβάλλοντας του οργανικούς υποκαταστάτες που περιβάλλουν τις πλειάδες. Οι SMMs έχουν πιθανές εφαρμογές στους κβαντικούς υπολογιστές και στην αποθήκευση πληροφοριών.
Η ερευνητική ομάδα του Ιωάννη Παπαευσταθίου συνέθεσε δύο νέα πολυμερή σύμπλοκα (coordination polymers) που βασίζονται σε εξαπυρηνικές πλειάδες [Mn6] του MnIII και τριμεσικά ανιόντα. Καθώς το σύστημα της αντίδρασης είναι ευαίσθητο στην παρουσία βάσεως, απομονώθηκαν και χαρακτηρίσθηκαν δύο νέα πολυμερή σύμπλοκα. Το πρώτο πολυμερές είναι δύο διαστάσεων (2D), υιοθετεί ένα μη-κανονικό δίκτυο και συγκρατείται με δεσμούς ένταξης και δεσμούς υδρογόνου. Το δεύτερο πολυμερές είναι επίσης δισδιάστατο, υιοθετεί ένα κανονικό δίκτυο και συγκρατείται μέσω δεσμών ένταξης. Παρόλο που τα δύο νέα πολυμερή υιοθετούν διαφορετικές δομές, και τα δύο βασίζονται σε εξαπυρηνικές πλειάδες [Mn6] SMMs με βασική κατάσταση spin, S = 4. Η μελέτη των μαγνητικών ιδιοτήτων των δύο πολυμερών συμπλόκων έδειξε ότι μεταξύ των ιόντων MnIII αναπτύσσονται σιδηρο- και αντισιδηρομαγνητικές αλληλεπιδράσεις μέσα σε κάθε εξαπυρηνική πλειάδα ενώ οι πλειάδες [Mn6] μέσα σε κάθε δισδιάστατο πολυμερές είναι μαγνητικά απομονωμένες.
Η παραπάνω ερευνητική εργασία έρχεται σε συνέχεια προηγούμενης συνεργασίας μεταξύ των ερευνητικών ομάδων των Ι. Παπαευσταθίου και E. K. Brechin (University of Edinburgh, UK). Μία από τις προηγούμενες ερευνητικές τους εργασίες πάνω στο ίδιο αντικείμενο επιλέχθηκε να διακομίσει το εξώφυλλο του περιοδικού CrystEngComm ενώ λίγο αργότερα με κοινό άρθρο τους στην Encyclopedia of Inorganic and Bioinorganic Chemistry έθεσαν τις βάσεις για τη σύνδεση μεταξύ των ερευνητικών πεδίων των Metal-Organic Frameworks (MOFs) και των SMMs.